Magazynowanie oraz transport niektórych towarów bywa nieco skomplikowany i wymaga odpowiedniego przygotowania, aby zachować wszelkie środki bezpieczeństwa. Jedną z kłopotliwych i niekiedy nieoczywistych kwestii są ładunki ADR. Ich przewóz oraz logistyka są regulowane aktami prawnymi – zarówno tymi ogólnoeuropejskimi, jak i lokalnymi. Dlatego warto wiedzieć, jakie obostrzenia obowiązują na danym terytorium, by mieć pewność, że wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Wyjaśniamy, czym są właściwie towary ADR i co należy o nich wiedzieć. 

Towary ADR – czym są i na jakie klasy się dzielą?

Ładunki ADR to nic innego jak materiały niebezpieczne, które w trakcie transportu mogą powodować zagrożenie zarówno dla zdrowia, jak i bezpieczeństwa oraz środowiska. To wiele różnorodnych towarów, które towarzyszą nam każdego dnia i stanowią przedmiotu użytku codziennego. Pośród nich znajdują się m.in. perfumy, baterie, akumulatory, wybielacze, kleje, aerozole. Są to również substancje zakaźne, trujące, żrące czy promieniotwórcze. Podczas przewozu mogą one stanowić zagrożenie, dlatego stworzono regulacje prawne, które precyzyjnie opisują logistykę związaną z tymi produktami, aby cały proces przebiegał sprawnie, minimalizując prz tym wszelkie ryzyko. Bez problemu możemy zweryfikować, czy mamy do czynienia z towarami niebezpiecznymi. Na ich opakowaniach widnieją charakterystyczne piktogramy, które opisują zagrożenie.

Towary ADR podzielone są na klasy niebezpieczeństwa. Klasyfikacja jest niezbędna dla firm transportowych i kurierskich, a także dla strażaków. Ładunki dzielą się na 9 klas. Dotyczą one rozmaitych substancji. Są to materiały i przedmioty wybuchowe, gazy, materiały ciekłe zapalne oraz stałe zapalne, materiały samoreaktywne, wybuchowe, samozapalne, wytwarzające gazy palne po kontakcie z wodą, substancje utleniające, nadtlenki organiczne oraz materiały trujące, zakaźne, promieniotwórcze, żrące.

Transport ADR – regulacje prawne

Towary niebezpieczne mogą być przewożone zarówno w transporcie drogowym, jak i kolejowym, morskim oraz lotniczym. O sposobie transportu i warunkach, jakie należy spełnić, by przebiegał on prawidłowo, mówią normy prawne. Przepisy ADR to Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, a także Dyrektywa 2008/68/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2008 r. ws. transportu lądowego towarów niebezpiecznych. W Polsce do regulacji należą także ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (z dnia 28 października 2002 r.) i o transporcie drogowym (z dnia 6 września 2001 r.).

Transport towarów niebezpiecznych – obowiązki

Transport ADR nakłada konkretne obowiązki na nadawcę ładunku, przewoźnika oraz na odbiorcę. Osoba nadająca towary, które są uznane za niebezpieczne, ma obowiązek upewnić się, że spełniają one wszystkie wymagania ADR. Należy mieć pewność, że są one sklasyfikowane w poprawny sposób, dopuszczone do przewozu. Ponadto nadawca zobligowany jest do przygotowania kompletnej dokumentacji, oznaczenia cystern transportowych, zadbania o ich stan.

Z kolei przewoźnik ładunków ADR powinien upewnić się, że przedmioty, które transportuje są w ogóle dopuszczone do tego zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Ponadto musi upewnić się, że ma przy sobie wszystkie niezbędne dokumenty. Przewoźnik zobowiązany jest do przygotowania pojazdów – by były sprawne i poprawnie oznakowane. Także na odbiorcy spoczywają pewne obowiązki. Nie może on opóźniać przyjęcia transportu, musi oczyścić pojazd po rozładunku oraz zdjąć oznakowanie, które informuje o klasie przewożonych ładunków.